Sterowanie systemem alarmowym dla większości osób kojarzy się z kodem wpisywanym w klawiaturę. Ale to tylko jeden ze sposobów. W poniższym artykule omawiam 10 metod sterowania systemem alarmowym. Zaczynam od popularnych metod, takich jak użycie: pilota czy aplikacji mobilnej, ale opisuję również te mniej popularne, jak użycie: strony internetowej, czy programu komputerowego. Następnie prezentuję możliwości sterowania systemem alarmowym z zewnętrznych źródeł, takich jak: system kontroli dostępu czy program automatyki budynkowej.
Rodzaje użytkowników systemu alarmowego
Na początku wyjaśnijmy sobie, że każdy system alarmowy obsługiwany jest przez różnych użytkowników. Dlatego istnieje tak dużo różnych opinii dotyczących niezbędnych elementów służących do sterowania systemem alarmowym. Część osób uważa, że bez klawiatury system nie spełni swoich zadań. Inni uważają że klawiatura jest niepotrzebna i wystarczy pilot lub aplikacja mobilna. Moim zdaniem wszyscy mogą mieć rację, pod warunkiem, że określą do czego wykorzystują wymienione akcesoria lub programy.
Obsługa systemu alarmowego przez instalatora
Pierwszym użytkownikiem jest instalator, który rozmieszcza urządzenia, montuje je, a następnie konfiguruje system alarmowy. Ilość danych wprowadzanych przez instalatora jest spora, dlatego producenci systemów alarmowych wyposażają go w dedykowane narzędzia, takie jak: programy konfiguracyjne, czy menu w klawiaturze.
Instalator bardzo często wspiera klienta „na telefon”. Dlatego potrzebuje możliwości szybkiej zmiany parametrów zdalnie. Najprostszym technicznie sposobem jest telefoniczne poprowadzenie użytkownika „za rękę” na zasadzie „Pan wciśnie * przycisk … i wpisze … a na koniec wciśnie #”. Niestety generuje ono wiele pomyłek. Z tego względu najlepszym sposobem dla instalatora jest zdalny dostęp z poziomu programu komputera lub aplikacji mobilnej.
Obsługa systemu alarmowego przez klienta
Końcowym użytkownikiem jest klient, który najczęściej ogranicza kontakt z systemem alarmowym do jego uzbrajania i rozbrajania. Sporadycznie do wezwania pomocy lub sterowania innymi urządzeniami, np bramą garażową. Dla takiego klienta w zupełności wystarczy pilot z potwierdzeniem. Sprawdzą się również proste klawiatury oraz aplikacje mobilne.
Sytuacje losowe zmuszają czasem klienta do dodatkowej aktywności, np. sprawdzenia w historii kto ostatni uzbrajał system, zablokowania wadliwego czujnika, czy zmiany kodu po odejściu pracownika. Wtedy pilot czy prosta klawiatura już nie wystarczą. Potrzebna będzie klawiatura z menu użytkownika, program komputerowy, aplikacja mobilna lub dedykowana strona internetowa.
Obsługa systemu alarmowego przez pracowników ochrony
Dodatkowym użytkownikiem jest pracownik ochrony. Jego rola może być wykorzystywana lokalnie, np. do wyciszenia sygnalizatora. Ale może być wykorzystywana również zdalnie, np. do otwarcia bramy wjazdowej w chronionym obiekcie, czy wpuszczenia kuriera do holu recepcji po godzinach pracy.
Do lokalnej obsługi systemu alarmowego pracownikowi ochrony wystarczy pilot lub prosta klawiatura. Jednakże pracownik centrum monitoringu do zdalnej obsługi systemu alarmowego będzie potrzebował zintegrowanego programu obsługi zdarzeń CMA lub programu automatyki BMS.
Popularne metody sterowania systemem alarmowym
Ze względu na różne grupy użytkowników spopularyzowało się 5 podstawowych metod sterowania systemami alarmowymi. Należą do nich klawiatury, piloty, aplikacje mobilne, strony internetowe i programy komputerowe.
Sterowanie systemem alarmowym z klawiatury
Najczęściej spotykaną metodą jest sterowanie systemem alarmowym z klawiatury. W zależności od potrzeb wykorzystuje się klawiatury numeryczne z wyświetlaczem diodowym LED, ciekło krystalicznym LCD lub dotykowym.
W prostych systemach alarmowych coraz częściej można spotkać klawiatury podobne do pilota wielofunkcyjnego. Wyposażone są one w 5 przycisków funkcyjnych, ale bez klawiatury numerycznej.
Klawiatura numeryczna z wyświetlaczem LED
Klawiatura z wyświetlaczem diodowym LED jest obecna na rynku od kilkudziesięciu lat. Mimo to jej popularność nie spada, ze względu na niskie koszty i względnie prostą obsługę. Jej obsługa ogranicza się do wprowadzania kodu użytkownika w celu uzbrojenia lub rozbrojenia systemu alarmowego. Komunikacja z użytkownikiem wykonywana jest za pomocą diod optycznych. Gdy coś się wydarzy, to świeci się lampeczka 🙂
Część klawiatur wyposażona jest w przyciski funkcyjne wezwania pomocy (F: fire – pożar, A: ambulans – pogotowie, P: panic – napad). Część posiada przyciski częściowego uzbrojenia w trybie nocnym (Sleep mode) oraz trybie obwodowym (Stay mode). Wymienione przyciski funkcyjne z reguły można przypisać do sterowania np. oświetleniem, ale to musi zrobić instalator.
Klawiatura wykorzystywana jest w małych obiektach lub jako klawiatura strefowa (biuro, garaż, magazyn, itp). Klienci cenią ją sobie ze względu na prostotę obsługi podstawowych funkcji. Narzekają natomiast, gdy trzeba sprawdzić co oznacza usterka lub pamięć alarmu. Najczęściej wtedy dzwonią do instalatora lub centrum monitoringu z prośbą o pomoc.
Wśród instalatorów zdania są podzielone. Dla tych, którzy znają instrukcję instalacji na pamięć, programowanie za pomocą kombinacji klawiszy nie sprawia kłopotu. Cieszą się, że mając „tajemną wiedzę” wiążą ze sobą klienta. Dla instalatorów, którzy instalują systemy alarmowe od więcej niż jednego producenta, nauka na pamięć nie ma sensu. Ci wybierają klawiatury z kontekstowym menu lub programowanie z konfiguratora.
Klawiatura z wyświetlaczem LCD
Klawiatura z wyświetlaczem ciekłokrystalicznym LCD powstała po to aby użytkownikom „ułatwić życie”. Wyświetlacz pozwala na „czytelniejszą” obsługę systemu alarmowego. Komunikaty systemowe jasno określają, jaki jest stan systemu, a dedykowane menu prowadzi przez funkcje użytkownika i instalatora. Na wyświetlaczu prezentowane są nazwy linii oraz identyfikowane są nazwy użytkowników.
Głównym wyróżnikiem klawiatur LCD jest jakość menu. Dla klienta przeznaczone jest menu użytkownika, pozwala ono w prosty sposób zmienić kod użytkownika, usnąć pilota w przypadku gdyby się zgubił, zablokować uszkodzoną czujkę do czasu przyjazdu instalatora, itp.
W przypadku instalatora dobre menu ma kontekstową strukturę. Nie wyświetla wszystkich możliwych opcji, tylko prowadzi go tematycznie. W efekcie instalator nie musi mieć ze sobą instrukcji i oszczędza czas „klikania” w klawiaturze.
Klawiatury z wyświetlaczem LCD w większości wyposażone są w klawisze funkcyjne oraz klawisze częściowego uzbrojenia. W przypadku systemów z kilkoma podsystemami mogą pracować jako klawiatury strefowe, ale również być używane jako klawiatury globalne. W przypadku trybu klawiatury globalnej możliwa jest obsługa wszystkich podsystemów z jednej klawiatury.
Ze względu na rozbudowaną funkcjonalność są one droższe od klawiatur ledowych. Niemniej mają szerokie grono zwolenników. Klienci lubią je, bo można na nich odczytać dużo więcej niż na prostej klawiaturze. Instalatorzy dzięki wyświetlaczowi LCD oraz przyjaznemu menu nie muszą mieć komputera do konfiguracji oraz diagnostyki systemu alarmowego.
Klawiatura z dotykowym wyświetlaczem
Klawiatury z dotykowym wyświetlaczem pojawiły się stosunkowo niedawno. Idea ich pracy przypomina obsługę aplikacji mobilnych na telefonie. Z tym, że nie trzeba mieć smartfona, bo klawiatura jest na ścianie. Są proste w obsłudze ale drogie w zakupie. Dlatego z reguły traktowane są jako klawiatura dodatkowa.
Klawiatury dotykowe przypominają centrum sterowania obiektem. Do swojej standardowej funkcjonalności dodają informacje pogodowe. Pozwalają również na integrację z podstawowymi elementami rozwiązań smart home oraz podglądem obrazu z kamer wideo.
Klawiatury dotykowe cenione są przez klientów bo ich obsługa jest intuicyjna. Niestety ze względu na dużą ilość opcji często irytują powolnym działaniem.
Sterowanie systemem alarmowym z pilota
A teraz szokująca informacja, duża grupa klientów boi się używać klawiatur. Głównie dlatego, że w przeszłości wywołali niechcący alarm, ponieważ zapomnieli kodu. Statystyki firm monitorujących alarmy mówią, że ponad połowa właścicieli systemów alarmowych nie uzbraja ich!
Na szczęście system alarmowy można obsługiwać z pilota. Bardzo wiele dobrego w tym obszarze zrobiła branża motoryzacyjna. Alarm samochodowy rozbrajany jest z pilota. Ta wygodna moda powoli pojawia się również wśród użytkowników systemów alarmowych.
Pilot z potwierdzeniem zadziałania
Podstawowe piloty posiadają 2 przyciski służące do uzbrajania i rozbrajania systemu alarmowego. Dodatkową funkcją pilota jest możliwość wezwania pomocy w sytuacji zagrożenia. W tym celu przyciska się razem przyciski uzbrój i rozbrój. Taka funkcjonalność zmniejsza ryzyko przypadkowego użycia w kieszeni, ale nie jest wygodna w użyciu. Dlatego coraz częściej wyposaża się pilot w trzeci przycisk tzw. anty-napadowy.
Starsze piloty działały na zasadzie przyciśnij i zapomnij. Użytkownik nie wiedział, czy centrala alarmowa przyjęła polecenie. Dlatego pojawiły się piloty z potwierdzeniem zadziałania. Wyposażone są one w trójkolorową diodę, która informuje jednym kolorem np. czerwonym, że wciśnięto przycisk. Drugim kolorem np. zielonym informuje, że centrala odebrała polecenie, a trzecim kolorem, np. fioletowym, że centrala alarmowa nie potwierdziła odebrania polecenia.
Pilot wielofunkcyjny systemu alarmowego
Dostępne są również piloty wielofunkcyjne. Posiadają one podstawową funkcjonalność opisaną powyżej oraz pozwalają na obsługę częściowego uzbrajania w trybie nocnym oraz obwodowym. Dodatkowo umożliwiają sterowanie zewnętrznymi systemami, takimi jak: bramy garażowe, oświetlenie zewnętrzne itp.
Piloty wielofunkcyjne systemu alarmowego czasem wyposażone są w mały wyświetlacz. Służy on do weryfikacji stanu systemu alarmowego, potwierdzania wykonanych poleceń oraz prezentacji wewnętrznych sygnałów takich jak np słaba bateria.
Sterowanie systemem alarmowym z aplikacji mobilnej
Sterowanie systemem alarmowym z aplikacji mobilnej jest nowym trendem. Istotną rolę odgrywa tu wygoda użytkownika i brak ograniczeń z zasięgiem, które mają klawiatury i piloty. Aplikacją mobilną można sterować z dowolnego miejsca na świecie. Szczególnie przydatne jest to, gdy jesteśmy na urlopie i wzbudzi się alarm. Przy pomocy aplikacji można zdalnie wyciszyć sygnalizator i rozbroić system, aby sąsiad mógł sprawdzić co wywołało alarm.
Aplikacje mobilne zyskują popularność również dlatego, że mamy je zawsze pod ręką. Klawiatura zwykle znajduje się w wejściu lub na piętrze więc w razie potrzeby trzeba do niej podejść. Pilot z reguły jest przy kluczach, więc odnalezienie go zajmuje chwilę. Aplikacja mobilna znajduje się na telefonie, który nawet w nocy znajduje się w zasięgu ręki. Z tego względu ilość użytkowników aplikacji mobilnych szybko rośnie.
W moim wcześniejszym artykule opisałem funkcje aplikacji mobilnych dedykowanych do obsługi alarmów Top 5 – aplikacje do obsługi alarmu.
Sterowanie systemem alarmowym ze strony internetowej
Sterowanie systemem alarmowym ze strony internetowej było bardzo popularne kilka lat temu. Dzisiaj strona internetowa jest zastępowana aplikacją mobilną, szczególnie dla użytkowników końcowych. Wynika to z faktu, że komputery są rzadziej wykorzystywane do przeglądania stron internetowych niż smartfony.
W przypadku instalatorów widoczny jest rozwój platform chmurowych wspierających ich potrzeby. Chodzi głównie o możliwość archiwizacji konfiguracji zainstalowanych systemów oraz prowadzenie centralnego rejestru usług. Dzięki temu instalator wie, kiedy był ostatnio na serwisie, kiedy powinien pojawić się ponownie, czy też kiedy powinien wymienić akumulator lub baterie. Taki „wirtualny asystent” przydaje się zarówno w przypadku sytuacji losowej, np gdy trzeba wymienić centralę, jak również gdy dzwoni klient i prosi o zdalną pomoc.
Na temat aplikacji dla instalatorów planuję osobny artykuł, dlatego w tym nie będę się nadmiernie rozpisywał 🙂
Sterowanie systemem alarmowym z programu komputerowego
Sterowanie systemem alarmowym z programu komputerowego wykorzystywane jest przez właścicieli dużych obiektów oraz instalatorów. W tym celu wykorzystywane jest oprogramowanie do konfiguracji central. Zwykle jest to program komputerowy, który można podłączyć lokalnie oraz zdalnie do systemu alarmowego. Tego typu programy są od lat dostarczane przez producentów systemów alarmowych jako niezbędne narzędzie pracy instalatora.
W przypadku dużych obiektów część producentów dostarcza również oprogramowanie komputerowe do wizualizacji oraz sterowania systemem alarmowym. Często jest to wersja „lite” oprogramowania, które ma instalator. Ale dostępne są również dedykowane programy dla administratorów systemów alarmowych.
Sterowanie systemem alarmowym z zewnętrznych źródeł
Ale to nie wszystkie możliwości sterowania systemem alarmowym. Zdarzają się sytuacje, gdy system alarmowy funkcjonuje równolegle z innym systemem, np. w inteligentnym budynku. W innym przypadku system alarmowy jest jednym z podsystemów infrastruktury rozproszonej, np. w sieciach handlowych czy farmach wiatrowych. Pojawia się wtedy konieczność scentralizowanego zarządzania wszystkimi systemami. W takich sytuacjach systemem alarmowym steruje zewnętrzna platforma. Poniżej kolejnych 5 metod sterowania systemami alarmowymi.
Sterowanie systemem alarmowym z systemu kontroli dostępu
W dużych obiektach np. biurowych, bardzo często istniej konieczność wdrażania kontroli dostępu. Kontroli podlega wtedy wejście do budynku, komunikacja windą, wejścia do korytarzy na poszczególnych pietrach oraz parkingu. W takich budynkach znajduje się duża ilość pomieszczeń, które dodatkowo zabezpieczane są systemami alarmowymi.
Duża ilość osób w takim środowisku generuje olbrzymią ilość problemów. Szczególnie przy rozpoczynaniu i kończeniu pracy. Czy przyszedłem pierwszy i powinienem rozbroić system alarmowy? Czy zostałem ostatni i powinienem uzbroić system alarmowy? Tu przydatny staje się system kontroli dostępu, który steruje systemem alarmowym.
Użytkownicy systemów alarmowych otrzymują karty kontroli dostępu, więc system nadzoruje, czy już ktoś przyszedł oraz czy ktoś jeszcze pozostał. Nie muszą wpisywać kodu, bo system kontroli dostępu po weryfikacji karty dostępu uzbroi lub rozbroi system alarmowy w ich imieniu. Taka integracja ułatwia życie użytkownikom.

Sterowanie systemem alarmowym z programu automatyki BMS
W dużych obiektach bardzo często można spotkać platformy do integracji automatyki budynkowej oraz zarządzania bezpieczeństwem. W takich sytuacjach sterowanie systemem alarmowym wykonywane jest z poziomu programu BMS (Building Management System).
Platformy BMS integrują systemy alarmowe, kontrolę dostępu, systemy telewizji dozorowej oraz systemy sygnalizacji pożaru. Obsługiwane są przez pracowników ochrony, którzy z poziomu dyspozytorni reagują na nietypowe zdarzenia.
Jedną z zalet integracji z platformą BMS jest możliwość scentralizowanego nadawania uprawnień użytkownikom. Chodzi o to aby nowemu pracownikowi przydzielić uprawnienia do przebywania w określonym miejscu i nie musieć indywidualnie programować systemu alarmowego oraz systemu kontroli dostępu. Wtedy pracownik otrzymuje kartę dostępu a sterowanie systemem alarmowym odbywa się w tle.
Sterowanie systemem alarmowym z systemu Smart Home
Podobna sytuacja może mieć miejsce w domach. Część klientów inwestuje w systemy Smart Home, które mają zapewnić komfort i wygodę mieszkania. Ale na potrzeby bezpieczeństwa instalują profesjonalny system alarmowy.
Część systemów Smart Home sprawdza obecność użytkowników w domu. W przypadku opuszczenia domu przez ostatniego domownika, system Smart Home uzbraja system alarmowy. Gdy domownik zbliża się do domu po powrocie z pracy, scenariusz powrót do domu Smart Home może rozbroić system. A gdy domownicy udają się na spoczynek, scenariusz nocny Smart Home może uzbroić system alarmowy w trybie nocnym.
Sterowanie systemem alarmowym z interaktywnego nadajnika
A co jeśli klient chciałby posiadać możliwość zdalnego sterowania a posiada „stary” system alarmowy bez takiej możliwości? Wtedy można sterować systemem alarmowym za pomocą nadajnika, który obsługiwany jest np. za pomocą aplikacji mobilnej lub zewnętrznej platformy.
Zewnętrzny nadajnik pozwala uzbroić i rozbroić system alarmowy, ale dostarcza również ważnych informacji na temat chronionego obiektu. Dzięki aplikacji mobilnej pokazuje aktualny stan obiektu oraz historię zdarzeń.
Sterowanie systemem alarmowym z programu obsługi zdarzeń CMA
Ostatnią metodą, którą chciałbym opisać jest możliwość sterowania systemem alarmowym z poziomu programu centrum monitoringu. Funkcjonalność jest przydatna dla klientów indywidualnych, np. w przypadku usługi zdalnego otwierania obiektu dla serwisu sprzątającego. Ale najbardziej potrzebna jest dla klientów sieciowych posiadających wiele lokalizacji.
W obiektach trudno dostępnych, takich jak wieże telekomunikacyjne lub farmy wiatrowe, w celu wykonania serwisu przez podwykonawce niezbędny jest ktoś kto rozbroi system alarmowy. W celu obniżenia kosztów wyjazdu personelu technicznego, usługa może być wykonana zdalnie.
Podobna sytuacje ma miejsce w przypadku obiektów, do których realizowane są dostawy nocne. Operator centrum monitoringu w trakcie dostawy może rozbroić zdalnie przedsionek, a następnie go uzbroić po zakończeniu rozładunku.
Podsumowanie
W ramach podsumowania, jest wiele metod sterowania systemem alarmowym. Ich stosowanie zależy od tego, gdzie jest zastosowany system alarmowy oraz jaką rolę pełni użytkownik. Inne potrzeby ma użytkownik końcowy, a inne instalator, czy pracownik ochrony. Nawet wśród użytkowników końcowych inne oczekiwania będzie miał domownik, a inne pracownik biurowca.